วิธีปฐมพยาบาลเมื่อผู้สูงอายุล้ม ต้องทำอย่างไร?
ผู้สูงอายุล้มอาจดูเป็นเหตุการณ์เล็กน้อยในสายตาคนทั่วไป
แต่จริง ๆ แล้วเป็นอุบัติเหตุที่เสี่ยงต่อ การบาดเจ็บรุนแรง เช่น กระดูกหัก, เลือดออกในสมอง, หรืออัมพาตถาวร
หรือร้ายแรงที่สุดคือเสียชีวิต การเข้าใจ วิธีปฐมพยาบาลเมื่อผู้สูงอายุล้ม อย่างถูกวิธี จึงเป็นทักษะที่คนในบ้านทุกคนควรเรียนรู้ไว้เมื่อเกิดเหตุการณ์ไม่คาดฝัน
1. ห้ามรีบพยุงผู้สูงอายุขึ้นทันที
เมื่อเห็นคนสูงวัยล้ม หลายคนมักเข้าไปอุ้มให้ลุกทันที
แต่พฤติกรรมนี้อาจยิ่งทำให้เกิดอันตรายมากขึ้น หากเขามี กระดูกสะโพกหัก หรือ กระดูกสันหลังเสียหาย
วิธีที่ควรทำ:
- ถามคำถามง่าย ๆ: เจ็บตรงไหน? ขยับแขน-ขาได้ไหม?
- สังเกตท่าล้ม สีหน้า การเคลื่อนไหว
- หากสงสัยว่ากระดูกหัก → อย่าขยับ รอรถพยาบาล
2. ตรวจสอบสติและการหายใจ
หากผู้สูงอายุไม่ขยับตัวหรือหมดสติ ให้สังเกตว่าเขา ยังหายใจอยู่หรือไม่
- ถ้าหายใจปกติ → ไม่ต้องปั๊มหัวใจ
- ถ้าไม่หายใจ → โทร 1669 และเริ่ม CPR ทันที (ถ้าผู้ช่วยทำเป็น)
3. เช็กว่ามีกระดูกหักหรือข้อเคลื่อนหรือไม่
วิธีปฐมพยาบาลเมื่อผู้สูงอายุล้ม ต้องระวัง “กระดูกหัก” โดยเฉพาะสะโพก ข้อเข่า หรือข้อมือ
สัญญาณที่ควรสังเกต:
- ปวดมากเฉพาะจุด
- ขยับแล้วเจ็บมาก หรือขยับไม่ได้เลย
- ขาข้างใดข้างหนึ่งสั้นลง หรือเอียงผิดปกติ
หากพบอาการเหล่านี้ → อย่าเคลื่อนตัวเขา และรอทีมแพทย์
4. ประคบเย็นหากมีรอยฟกช้ำแต่ไม่เจ็บลึก
ถ้าแน่ใจว่าไม่มีอาการกระดูกหักหรือข้อเคลื่อน สามารถ:
- ประคบเย็น บริเวณบวม ฟกช้ำ เพื่อลดอาการอักเสบ
- ให้นอนพัก และสังเกตอาการต่ออีก 24–48 ชั่วโมง
5. ไปโรงพยาบาลแม้ไม่มีแผล
แม้ไม่มีบาดแผลภายนอก แต่ผู้สูงอายุอาจเกิด เลือดออกในสมอง หรือ กระดูกหักภายในโดยไม่รู้ตัว
หากผ่านไป 2–3 วันแล้วเดินไม่ได้ ซึม หรือเบลอ → เสี่ยงสูง!
จึงแนะนำให้พาไปตรวจที่โรงพยาบาลทุกครั้งหลังล้ม
คำถามที่พบบ่อย (FAQ)
Q: ถ้าผู้สูงอายุล้มแต่บอกว่า “ไม่เป็นไร” ยังต้องพาไปหาหมอไหม?
A: ควรพาไปตรวจ แม้ไม่มีอาการทันที เพราะบางกรณีอาการจะชัดขึ้นหลังจาก 1–2 วัน เช่น เลือดออกในสมอง หรือกระดูกแตกร้าวภายใน
Q: การใช้เครื่องช่วยเดินช่วยลดการล้มได้จริงไหม?
A: ช่วยได้ในบางกรณี โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่เริ่มมีปัญหาทรงตัว แต่ต้องใช้อย่างถูกวิธีและฝึกให้คุ้นชิน
Q: มีอุปกรณ์ใดช่วยแจ้งเตือนเมื่อผู้สูงอายุล้มหรืออยู่คนเดียวบ้าง?
A: ปัจจุบันมีเซ็นเซอร์ตรวจจับการล้มอัตโนมัติ เช่น เซ็นเซอร์ Maxwell Care หรือปุ่มฉุกเฉินที่เชื่อมต่อกับแอปแจ้งเตือนแบบเรียลไทม์
เพราะอุบัติเหตุเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา ควรดูแลผู้สูงอายุอย่างใกล้ชิด และหาวิธีป้องกันก่อนสายเกินไป
สนใจระบบดูแลผู้สูงอายุ? ติดต่อขอคำปรึกษาฟรีวันนี้!
Line ID: @maxwellsecurity
Tel. 0854853501